شناخت علائم و نشانه های رفلاکس معده نوزاد

به‌عنوان یک والدین، دیدن ناراحتی فرزند کوچک‌تان می‌تواند دل‌خراش باشد، به‌ویژه وقتی کوچک‌تر از آن است که ناراحتی خود را به طور مؤثر بیان کند. یکی از مشکلات رایجی که بسیاری از نوزادان با آن مواجه هستند رفلاکس معده است که زمانی رخ می دهد که محتویات معده به مری برگردد. در حالی که این طبیعی است که نوزادان گهگاهی آب دهان خود را بیرون بیاورند، تف کردن مکرر و مداوم می تواند نشانه رفلاکس معده باشد. در این مقاله به علائم و نشانه های رفلاکس معده نوزادان، علل آن، تشخیص، گزینه های درمانی و نکاتی برای مدیریت آن در خانه می پردازیم.

رفلاکس معده نوزاد چیست؟

رفلاکس معده نوزاد یک بیماری شایع است که بسیاری از نوزادان را در اولین سال زندگی خود تحت تاثیر قرار می دهد. در حالی که دیدن ناراحتی فرزندان کوچکشان برای والدین ناراحت کننده است، خبر خوب این است که معمولاً با بزرگتر شدن کودک، این مشکل به خودی خود برطرف می شود. برخی از علائم و نشانه های رفلاکس معده عبارتند از تف کردن مکرر، گیجی بعد از غذا خوردن، قوس شدن پشت در حین یا بعد از غذا خوردن، سرفه یا خفگی در حین یا بعد از غذا خوردن، و مشکل در خوابیدن. اگر هر یک از این علائم را در کودک خود مشاهده کردید، مهم است که با پزشک اطفال خود مشورت کنید تا دلایل احتمالی دیگر را رد کنید.

علائم رفلاکس معده نوزاد

رفلاکس معده نوزاد شرایطی است که می تواند علائم ناراحت کننده مختلفی را برای نوزادان ایجاد کند. یکی از علائم رایج، تف کردن مکرر است، جایی که نوزاد پس از شیر دادن، مقدار کمی شیر یا شیر خشک را پس می‌گیرد. این می تواند بلافاصله پس از تغذیه یا حتی چند ساعت بعد رخ دهد. یکی دیگر از علائم، گیجی پس از شیر خوردن است، که در آن کودک ممکن است گریه کند یا برای مدت طولانی ناراحت به نظر برسد. قوس کمر در حین یا بعد از شیر خوردن نیز یک علامت رایج است، زیرا ممکن است کودک سعی کند ناراحتی در معده خود را کاهش دهد.

سرفه یا خفگی در طول یا بعد از تغذیه می تواند از علائم شدیدتر رفلاکس معده باشد. این زمانی اتفاق می‌افتد که اسید معده یا غذا به گلوی نوزاد می‌آید و باعث سرفه یا تهوع او می‌شود. مشکل در خوابیدن یکی دیگر از علائمی است که ممکن است مربوط به رفلاکس معده باشد، زیرا نوزادان ممکن است به دلیل بالا آمدن اسید معده در گلو، دراز کشیدن به پشت احساس ناراحتی کنند. برای والدین بسیار مهم است که علائم کودک خود را زیر نظر داشته باشند و در صورت شدید یا ماندگار شدن آنها به پزشک مراجعه کنند.

در حالی که این علائم در نوزادان مبتلا به ریفلاکس معده رایج است، مهم است که توجه داشته باشید که ممکن است ناشی از شرایط دیگری نیز باشد. اگر هر یک از این علائم را در کودک خود مشاهده کردید، مهم است که با پزشک اطفال خود مشورت کنید تا علت اصلی را تعیین کنید و یک برنامه درمانی تهیه کنید. با تشخیص و مدیریت مناسب، اکثر نوزادان مبتلا به رفلاکس معده می توانند علائم خود را تسکین دهند و به رشد و تکامل طبیعی خود ادامه دهند.

علل رفلاکس معده نوزاد

ریفلاکس معده در نوزادان ناشی از عوامل مختلفی است. یکی از دلایل اصلی نارس بودن سیستم گوارشی نوزادان است. اسفنکتر تحتانی مری که مسئول جلوگیری از برگشت محتویات معده به مری است، در نوزادان به طور کامل رشد نکرده است. این بدان معنی است که اسید معده و غذا می توانند به راحتی به مری برگردند و باعث ناراحتی و تحریک شوند.

یکی دیگر از عواملی که می تواند به رفلاکس معده در نوزادان کمک کند، تغذیه بیش از حد است. وقتی نوزادان شیر یا شیر خشک بیشتری نسبت به توانایی معده‌شان مصرف می‌کنند، می‌تواند به اسفنکتر تحتانی مری فشار وارد کند و باعث باز شدن آن شود و به محتویات معده اجازه دهد دوباره به سمت بالا برود. علاوه بر این، شیر دادن خیلی سریع یا آروغ نکردن نوزاد پس از شیر خوردن نیز می تواند به رفلاکس معده کمک کند.

برخی از شرایط پزشکی نیز می توانند باعث رفلاکس معده در نوزادان شوند. اینها شامل شرایطی مانند فتق هیاتال یا تنگی پیلور است که می تواند بر عملکرد سیستم گوارشی تأثیر بگذارد و احتمال رفلاکس معده را افزایش دهد. در برخی موارد، آلرژی یا حساسیت به برخی غذاها یا ترکیبات موجود در شیر خشک نیز ممکن است به علائم رفلاکس معده کمک کند. برای والدین بسیار مهم است که با پزشک اطفال خود برای تعیین علت اصلی رفلاکس معده کودک خود و ایجاد یک برنامه درمانی مناسب همکاری کنند.

تشخیص رفلاکس معده نوزاد

تشخیص رفلاکس معده در نوزادان می تواند چالش برانگیز باشد، زیرا علائم می تواند مشابه سایر بیماری ها مانند کولیک یا آلرژی غذایی باشد. اولین قدم در تشخیص رفلاکس معده، مشاهده رفتار و علائم کودک است. پزشکان از والدین در مورد عادات تغذیه ای کودکشان، از جمله اینکه چند وقت یکبار و چقدر غذا می خورند، و همچنین دفعات تف کردن یا استفراغ آنها سوال می کنند. آنها همچنین ممکن است در مورد علائم دیگر مانند مشکل در خواب، تحریک پذیری یا سرفه بپرسند.

در برخی موارد، پزشکان ممکن است آزمایشات بیشتری را برای تأیید تشخیص رفلاکس معده توصیه کنند. این ممکن است شامل یک سری دستگاه گوارش فوقانی باشد که شامل دادن مایع خاصی به کودک می شود که در اشعه ایکس نشان داده می شود و می تواند به شناسایی هر گونه ناهنجاری در سیستم گوارش کمک کند. پزشکان همچنین ممکن است آزمایش پایش pH مری را انجام دهند که شامل وارد کردن یک لوله کوچک از طریق بینی و داخل مری برای اندازه‌گیری میزان اسید موجود است. این آزمایش می تواند به تعیین اینکه آیا علائم کودک مربوط به رفلاکس معده یا بیماری دیگری است کمک می کند.

همکاری نزدیک والدین با پزشک اطفال برای تشخیص و درمان رفلاکس معده نوزاد بسیار مهم است. در برخی موارد، تغییرات سبک زندگی مانند تنظیم عادات تغذیه یا قرار دادن موقعیت متفاوت کودک در طول شیردهی ممکن است برای کاهش علائم کافی باشد. در موارد دیگر، ممکن است دارو برای کاهش اسید معده و جلوگیری از تحریک مری ضروری باشد. با تشخیص و درمان مناسب، اکثر نوزادان مبتلا به رفلاکس معده می توانند علائم خود را تسکین دهند و به رشد و تکامل طبیعی خود ادامه دهند.

گزینه های درمانی برای رفلاکس معده نوزاد

درمان رفلاکس معده به مری نوزادان (GER) به شدت و فراوانی علائم بستگی دارد. در موارد خفیف، تغییر سبک زندگی می تواند در کاهش علائم موثر باشد. به عنوان مثال، تغذیه کودک با وعده های غذایی کوچکتر و مکرر به جای وعده های بزرگتر می تواند به جلوگیری از پر شدن بیش از حد معده کمک کند و احتمال آب دهان را کاهش دهد. علاوه بر این، ایستادن کودک حداقل به مدت 30 دقیقه پس از شیر خوردن می تواند به جلوگیری از برگشت محتویات معده به مری کمک کند.

در موارد شدیدتر، ممکن است دارو برای کاهش اسید معده و جلوگیری از تحریک مری ضروری باشد. مهارکننده های پمپ پروتون (PPIs) نوعی دارویی هستند که تولید اسید معده را کاهش می دهند و می توانند در درمان GER در نوزادان موثر باشند. آنتاگونیست های گیرنده H2 نوع دیگری از داروها هستند که می توانند برای کاهش اسید معده نیز استفاده شوند. این داروها معمولاً توسط متخصص اطفال تجویز می شوند و فقط باید تحت نظر او استفاده شوند.

برای نوزادان مبتلا به GER که به تغییرات شیوه زندگی یا دارو پاسخ نمی دهند، ممکن است جراحی لازم باشد. رایج ترین روش جراحی برای درمان GER در نوزادان فوندوپلیکاسیون نام دارد. این شامل پیچاندن قسمت فوقانی معده در اطراف قسمت تحتانی مری برای ایجاد سدی است که از برگشت اسید معده به مری جلوگیری می کند. در حالی که جراحی یک گزینه درمانی تهاجمی تر است، اما می تواند در رفع GER در نوزادانی که به درمان های دیگر پاسخ نمی دهند، موثر باشد.

نکاتی برای مدیریت رفلاکس معده نوزاد در خانه

یکی از راه های موثر برای مدیریت رفلاکس نوزاد در خانه، تنظیم عادات تغذیه نوزاد است. به جای دادن وعده های غذایی حجیم به کودک، توصیه می شود با وعده های غذایی کوچکتر و مکرر به او بدهید. این امر احتمال پر شدن بیش از حد معده را کاهش می دهد که می تواند منجر به تف کردن شود. همچنین آروغ زدن کودک پس از هر بار شیر خوردن برای کمک به آزاد شدن هوای محبوس شده در معده او بسیار مهم است.

نکته مفید دیگر این است که کودک را حداقل 30 دقیقه پس از شیر دادن در حالت ایستاده نگه دارید. این وضعیت به جلوگیری از برگشت محتویات معده به مری کمک می کند و احتمال بروز علائم رفلاکس را کاهش می دهد. والدین می توانند کودک را به صورت عمودی نگه دارند یا در یک موقعیت شیبدار مانند روی صندلی ماشین یا صندلی ماشین قرار دهند تا او را صاف نگه دارند.

والدین همچنین می توانند سعی کنند کودک خود را در طول دوره های رفلاکس با مالش آرام پشت او یا نگه داشتن او در وضعیت عمودی آرام کنند. مهم است که از خواباندن نوزاد بلافاصله پس از شیر خوردن خودداری کنید زیرا این امر می تواند علائم رفلاکس را بدتر کند. علاوه بر این، والدین باید اطمینان حاصل کنند که پوشک کودک بیش از حد به دور کمر آنها تنگ نباشد زیرا این امر می تواند به شکم آنها فشار وارد کند و احتمال رفلاکس را افزایش دهد. با پیروی از این نکات، والدین می توانند به طور موثر علائم رفلاکس نوزاد خود را در خانه مدیریت کنند.

 عوارض رفلاکس معده نوزاد

یکی از عوارض رفلاکس معده در نوزادان افزایش وزن ضعیف است. هنگامی که نوزاد مکرراً تف می دهد یا استفراغ می کند، ممکن است مواد مغذی کافی برای حمایت از رشد و تکامل خود را دریافت نکند. این می تواند منجر به افزایش وزن ضعیف و تاخیر در رشد شود.

یکی دیگر از عوارض احتمالی رفلاکس معده در نوزادان آسپیراسیون است. هنگامی که محتویات معده به مری و دهان باز می گردند، خطر استنشاق مایع توسط کودک به ریه های خود وجود دارد. این می تواند منجر به مشکلات تنفسی مانند ذات الریه یا برونشیت شود. آسپیراسیون می تواند به ویژه برای نوزادان نارس یا کسانی که سایر بیماری های زمینه ای دارند خطرناک باشد.

در موارد نادر، رفلاکس معده در نوزادان می تواند منجر به ازوفاژیت شود که التهاب مری است. این می تواند زمانی رخ دهد که اسید معده به طور مکرر به مری برگردد و باعث تحریک و آسیب به پوشش مری شود. علائم ازوفاژیت در نوزادان ممکن است شامل اشکال در بلع، استفراغ و امتناع از خوردن باشد. درمان ممکن است شامل دارو برای کاهش اسید معده و تغییر سبک زندگی برای کاهش علائم رفلاکس باشد.

پیشگیری از رفلاکس معده نوزاد

پیشگیری از رفلاکس معده در نوزادان می تواند به کاهش خطر عوارض مرتبط با این بیماری کمک کند. یکی از راه‌های جلوگیری از رفلاکس، اطمینان از قرار گرفتن صحیح نوزاد در هنگام تغذیه است. توصیه می شود کودک را در حالت عمودی در حین و بعد از شیر خوردن نگه دارید تا نیروی جاذبه به جلوگیری از برگشت محتویات معده به مری کمک کند.

شیردهی همچنین ممکن است به جلوگیری از رفلاکس معده در نوزادان کمک کند. هضم شیر مادر برای نوزادان راحت تر از شیر خشک است و ممکن است به کاهش میزان اسید معده تولید شده کمک کند. علاوه بر این، شیردهی می تواند به جلوگیری از تغذیه بیش از حد کمک کند، که می تواند به ریفلاکس کمک کند.

اجتناب از برخی غذاها و نوشیدنی ها در دوران بارداری و شیردهی نیز ممکن است به جلوگیری از رفلاکس در نوزادان کمک کند. غذاهای تند یا اسیدی، کافئین و الکل همگی می توانند به علائم رفلاکس کمک کنند. اگر کودک با شیر خشک تغذیه می شود، انتخاب شیر خشکی که برای نوزادان مبتلا به ریفلاکس طراحی شده است نیز ممکن است برای پیشگیری از علائم مفید باشد. مهم است که قبل از ایجاد هر گونه تغییر در رژیم غذایی یا تغذیه کودک با یک ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی صحبت کنید.

سخن پایانی

در نتیجه، آگاهی از علائم و نشانه های رفلاکس معده نوزاد برای والدین ضروری است تا به سرعت به پزشک مراجعه کنند. دکتر امیر زمانی، فوق تخصص کودکان به والدین توصیه می کند که مراقب استفراغ های مکرر، افزایش وزن کم، تحریک پذیری و مشکلات تنفسی در نوزادان خود باشند. این علائم می تواند نشانه یک بیماری شدیدتر باشد که نیاز به مداخله پزشکی دارد.

اگر رفلاکس معده نوزاد درمان نشود، می تواند منجر به عوارض شدیدتری مانند مری، تنگی و مشکلات تنفسی شود. بنابراین، بسیار مهم است که والدین در صورت مشکوک بودن به علائم ریفلاکس، به دنبال مراقبت های پزشکی باشند. با درمان و برنامه مدیریتی مناسب، نوزادان مبتلا به رفلاکس معده می توانند رشد کنند و سالم رشد کنند.