شب ادراری کودکان؛ علت و روش درمان

شب ادراری، وضعیتی است که با ترشح غیرارادی ادرار در طول خواب، پس از سنی که کنترل مثانه انتظار می‌رود، مشخص می‌شود. این یک بیماری شایع در بین کودکان است و می‌تواند بر کیفیت زندگی آن‌ها تأثیر منفی بگذارد. شب ادراری می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد و به همین دلیل روش‌های درمانی مختلفی خواهد داشت. این بیماری به طور معمول یک بیماری خطرناک در نظر گرفته نمی‌شود، اما در صورت عدم درمان می‌تواند منجر به برخی عوارض شود. با مراقبت و درمان مناسب، اکثر کودکان قادر به کنترل مثانه هستند.

"شب ادراری یک مشکل رایج در کودکان است و به ترشح غیر ارادی ادرار به ویژه در شب اشاره دارد. این وضعیت می تواند باعث ناراحتی و خجالت کودکان شود و همچنین مشکلاتی را در حفظ بهداشت و روابط ایجاد کند. خوشبختانه، چندین گزینه درمانی برای شب ادراری در کودکان وجود دارد. درمان های رفتاری مانند تمرین مثانه، تقویت مثبت و هشدار شب ادراری می تواند در کمک به کودکان برای رسیدن به شب های خشک موثر باشد. از داروهایی مانند دسموپرسین و ایمی پرامین نیز می توان برای کنترل علائم شب ادراری استفاده کرد. در موارد شدید، ممکن است جراحی توصیه شود. برای تعیین بهترین روش درمان شب ادراری در کودکان، مشاوره پزشکی از یک متخصص اطفال یا متخصص اورولوژی بسیار مهم است."

شب ادراری کودکان چیست؟

شب ادراری یک اصطلاح پزشکی برای ادرار غیر ارادی در کودکانی است که به مرحله رشد رسیده اند و در آن سن، کنترل مثانه انتظار می‌رود. شب ادراری اولیه به رفتار کودکانی اطلاق می‌شود که هرگز به کنترل مثانه دست نیافته‌اند، در حالی که شب ادراری ثانویه به رفتار کودکانی اطلاق می‌شود که قبلاً کنترل مثانه را به دست آورده‌اند اما دوباره شروع به خیس کردن تخت کرده‌اند. شب ادراری در پسران شایع‌تر از دختران است. توجه به این نکته ضروری است که شب ادراری یک مشکل رایج در بین کودکان است و در بیشتر موارد دلیلی برای هشدار نیست.

علائم شب ادراری کودکان

علامت اصلی شب ادراری در کودکان، دفع مکرر ادرار غیر ارادی، چه در طول روز و چه در شب، پس از سنی است که کنترل مثانه مورد انتظار است. در اینجا علائم دیگری وجود دارد که ممکن است با شب ادراری همراه باشد:

• خیس کردن رختخواب در شب یا در روز


• مشکل بیدار شدن برای استفاده از حمام در طول شب


• مشکل خشک ماندن برای مدت طولانی


• مشکل در کنترل میل به ادرار کردن


• حوادثی که در بیداری اتفاق می افتد


• عفونت های دستگاه ادراری


• یبوست


• مشکل در حرکات روده


• استرس، اضطراب یا آسیب عاطفی

توجه به این نکته ضروری است که برخی از این علائم ممکن است با شرایط دیگری همراه باشد و برای تشخیص و درمان مناسب، مشورت با متخصص اطفال یا متخصص اورولوژی ضروری است. همچنین مهم است که توجه داشته باشید که شب ادراری یک بیماری شایع است و ممکن است بخشی طبیعی از رشد برای برخی از کودکان باشد، این نشانه ای از والدین ضعیف یا یک مشکل رفتاری نیست. با درمان و حمایت مناسب، اکثر کودکان قادر به کنترل مثانه هستند.

علت شب ادراری کودکان

شب ادراری در کودکان یک بیماری شایع و فراگیر است که اکثر اطفال در این سنین دچار آن می‌شوند و می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد، برخی از اصلی‌ترین علل این بیماری در کودکان و اطفال عبارتند از:

• ظرفیت مثانه کوچک: برخی از کودکان ممکن است مثانه‌های کوچکتری داشته باشند که نمی‌توانند به اندازه دیگران ادرار را در خود نگه دارند که منجر به شب ادراری می‌شود.


• مثانه بیش فعال: برخی از کودکان ممکن است مثانه بیش فعالی داشته باشند که به طور غیرارادی منقبض می‌شود و منجر به شب ادراری می‌شود.


• تاخیر در رشد اعصاب کنترل کننده مثانه: برخی از کودکان ممکن است در رشد اعصاب کنترل‌کننده مثانه تاخیر داشته باشند که منجر به مشکل در دستیابی به کنترل مثانه می‌شود.


• آپنه خواب: برخی از کودکان ممکن است دچار آپنه خواب شوند، وضعیتی که در آن تنفس به طور مختصر و مکرر در طول خواب قطع می‌شود، که می‌تواند منجر به شب ادراری شود.


• عوامل ژنتیکی: شب ادراری در خانواده‌ها ایجاد می‌شود و یک جزء ژنتیکی در این بیماری وجود دارد.


• عدم تعادل هورمونی: برخی از کودکان ممکن است دچار عدم تعادل هورمونی شوند که بر توانایی آن‌ها در نگه داشتن ادرار تأثیر می‌گذارد.


• عوامل روانی: استرس، اضطراب یا ضربه روحی می‌تواند باعث شب ادراری در برخی از کودکان شود.


• شرایط پزشکی: برخی از شرایط پزشکی مانند دیابت، عفونت‌های دستگاه ادراری یا یبوست می‌توانند باعث شب ادراری شوند.

توجه به این نکته مهم است که شب ادراری یک بیماری پیچیده است و می تواند دلایل مختلفی داشته باشد. ارزیابی جامع توسط متخصص اطفال یا متخصص اورولوژی برای تعیین علل زمینه ای و ایجاد یک برنامه درمانی مناسب مهم است.

آیا شب ادراری کودکان خطرناک است؟

شب ادراری در کودکان به طور کلی به عنوان یک وضعیت خطرناک در نظر گرفته نمی‌شود. با این حال، ممکن است باعث خجالت و ناامیدی کودک شود و بر عزت نفس و زندگی اجتماعی کودک تأثیر بگذارد. اگر پوست کودک تمیز و خشک نباشد، شب ادراری نیز می‌تواند منجر به تحریک پوست و عفونت شود. برخی از شرایط پزشکی نیز وجود دارد که می‌تواند باعث شب ادراری شود، مانند دیابت، عفونت های دستگاه ادراری یا یبوست. اگر کودک شما شب ادراری دارد یا علائم دیگری مانند: دل درد کودکان، خون در ادرار یا مشکل در ادرار کردن وجود دارد، مهم است که با یک متخصص اطفال یا متخصص اورولوژی مشورت کنید. به طور خلاصه، شب ادراری به خودی خود خطرناک نیست، اما می‌تواند نشانه‌ای از یک بیماری زمینه‌ای باشد یا بر سلامت کودک تأثیر منفی بگذارد، بنابراین مهم است که با پزشک متخصص مشورت کنید و به موقع آن را برطرف کنید.

عوارض شب ادراری کودکان

در حالی که شب ادراری در کودکان به طور معمول یک وضعیت خطرناک در نظر گرفته نمیشود، در صورت عدم درمان می تواند منجر به برخی عوارض شود. این شامل:

•  مشکلات عاطفی و اجتماعی: کودکانی که شب ادراری را تجربه می‌کنند ممکن است در مورد وضعیت خود احساس شرمندگی و خجالت کنند که می‌تواند منجر به کاهش عزت نفس، اضطراب و افسردگی شود. آن‌ها همچنین ممکن است در معاشرت با همسالان و ایجاد دوستی مشکل داشته باشند.


• تحریک و عفونت پوست: قرار گرفتن طولانی مدت در معرض ادرار می تواند منجر به تحریک پوست و عفونت پوستی به خصوص در ناحیه تناسلی شود.


•  لکه روی لباس و ملافه: شب ادراری می تواند منجر به ایجاد لکه روی لباس و ملافه شود که پاک کردن آن دشوار است و تعویض آن هزینه بر است.


• مشکل در خوابیدن: کودکانی که شب ادراری را تجربه می کنند ممکن است در خوابیدن مشکل داشته باشند، یا به این دلیل که با نیاز به ادرار بیدار می‌شوند یا نگران خیس کردن تخت هستند. عفونت‌های دستگاه ادراری: کودکانی که شب ادراری را تجربه می کنند ممکن است در معرض افزایش خطر ابتلا به عفونت ادراری باشند.


• یبوست کودکان: شب ادراری ممکن است با یبوست کودکان همراه باشد.


• مشکل در دستیابی به کنترل مثانه: در صورت عدم درمان، شب ادراری ممکن است طولانی شود و دستیابی به کنترل مثانه را برای کودک دشوار کند. توجه به این نکته ضروری است که بیشتر این عوارض با مراقبت و درمان مناسب قابل پیشگیری یا درمان هستند.

درمان شب ادراری کودکان

درمان شب ادراری در کودکان به علت زمینه ای و همچنین سن، سلامت کلی و سابقه پزشکی کودک بستگی دارد و از این رو می‌توان روش‌های درمانی مختلفی را امتحان نمود. برخی از گزینه‌های درمانی رایج عبارتند از:

• آموزش مثانه: این شامل آموزش دادن به کودک برای افزایش فاصله بین ادرار و نگه داشتن ادرار برای مدت طولانی‌تر است.


• داروها: برخی از داروها را می توان برای کمک به کنترل مثانه و کاهش شب ادراری تجویز کرد. آنتی کولینرژیک و دسموپرسین رایج‌ترین داروها هستند.


• رفتار درمانی: این ممکن است شامل تکنیک هایی مانند سیستم های پاداش، زنگ هشدار یا هیپنوتیزم درمانی باشد.


• جراحی: در موارد نادر، ممکن است برای اصلاح هر گونه بیماری زمینه‌ای که ممکن است باعث شب ادراری شود، به جراحی نیاز باشد.


• تغییر سبک زندگی: ایجاد برخی تغییرات در سبک زندگی کودک، مانند کاهش مصرف مایعات قبل از خواب، پرهیز از کافئین و غذاهای تند، ترویج حرکات منظم روده و اطمینان از خواب کافی کودک نیز می تواند به جلوگیری از شب ادراری کمک کند.

توجه به این نکته مهم است که درمان شب ادراری ممکن است به زمان نیاز داشته باشد و ممکن است "درمان" نباشد، بلکه مدیریت این  بیماری باشد. ممکن است ترکیبی از درمان ها برای برخی از کودکان مورد نیاز باشد و پاسخ کودک به درمان به دقت توسط متخصص اطفال یا متخصص اورولوژی نظارت می شود. همچنین حمایت عاطفی از کودک و داشتن انتظارات واقع بینانه در مورد نتیجه درمان بسیار مهم است.

داروی شب ادراری کودکان

شب ادراری یا شب ادراری یک مشکل رایج در کودکان است و داروهای متعددی وجود دارد که می‌توانند به کنترل مثانه و کاهش شب ادراری کمک کنند. این داروها عبارتند از:

آنتی کولینرژیک: این داروها با شل کردن ماهیچه‌های مثانه عمل می‌کنند و نگه داشتن ادرار را برای کودک آسان‌تر می کنند. اکسی بوتینین و تولترودین نمونه هایی از داروهای آنتی کولینرژیک هستند.

دسموپرسین: این دارو شکل مصنوعی هورمونی است که میزان ادرار تولیدی بدن را تنظیم می‌کند. معمولاً به صورت اسپری بینی یا قرص تجویز می شود.

داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای: این داروها در درمان شب ادراری موثر هستند، اما به دلیل عوارض جانبی احتمالی، کمتر مورد استفاده قرار می گیرند.

ایمی پرامین نمونه‌ای از داروهای ضد افسردگی سه حلقه‌ای است. توجه به این نکته مهم است که این داروها "درمان" برای شب ادراری نیستند، اما می‌توانند به کاهش دفعات و شدت دوره‌های شب ادراری کمک کنند. داروها باید تحت راهنمایی یک متخصص اطفال یا یک متخصص اورولوژی استفاده شوند و پاسخ کودک به درمان به دقت کنترل می‌شود. همچنین مهم است که توجه داشته باشید که این داروها ممکن است عوارض جانبی داشته باشند و همینطور است.

چه زمانی برای شب ادراری کودکان به پزشک مراجعه کنیم؟

به طور کلی توصیه می‌شود اگر کودک شما شب ادراری دارد با یک متخصص اطفال یا متخصص اورولوژی مشورت کنید، به خصوص اگر:

• کودک شما بالای 5 سال سن دارد و هنوز رختخواب را خیس می‌کند.


• کودک شما پس از کنترل مثانه دوباره شروع به خیس کردن تخت کرده است.


• کودک شما علائم دیگری مانند درد شکم، خون در ادرار یا مشکل در ادرار کردن را تجربه می‌کند.


• فرزند شما به دلیل شب ادراری دچار مشکلات عاطفی یا اجتماعی می‌شود.


• شب ادراری کودک شما باعث تحریک پوست یا عفونت می‌شود.


• شب ادراری کودک شما در زندگی روزمره و کیفیت زندگی او اختلال ایجاد می‌کند.


• شب ادراری کودک شما به اقدامات خودیاری مانند تمرین مثانه یا تغییر سبک زندگی پاسخ نمی‌دهد.

سخن پایانی

انجام یک ارزیابی و تشخیص مناسب برای رد هر گونه بیماری زمینه‌ای که ممکن است باعث شب ادراری شود، مهم است. شما می‌توانید با مراجعه به مطب دکتر امیر زمانی، متخصص اطفال، یک برنامه درمانی مناسب را برای کودکتان دریافت کنید. همچنین مهم است که به یاد داشته باشید که شب ادراری یک مشکل رایج در بین کودکان است و در بیشتر موارد دلیلی برای هشدار نیست. با درمان مناسب، اکثر کودکان قادر به کنترل مثانه هستند.