کرمک کودکان، روش های پیشگیری و درمان آن

کرمک کودکان، یکی از بیماری‌های شایع در اولین سال‌های زندگی است.  این بیماری خطرناک نیست اما احتمال انتقال آن از فردی‌به‌فردی دیگر زیاد است و به‌همین‌دلیل بین کودکان شیوع دارد. شیرخوران کمتر به این انگل آلوده می‌شوند، مگر اینکه به مکان‌های آلوده‌ای مثل مهدکودک‌های شلوغ بروند. اما خردسالان و بچه‌ها تا سن ۱۰ سالگی، به‌دلیل حضور در مدرسه، اغلب به بیماری کرمک مبتلا می‌شوند. درمان این بیماری سخت نیست و با مراقبت‌های بهداشتی و رعایت محدودیت‌های مخصوصی که دراین‌مقاله توضیح می‌دهیم، از بین می‌رود. با ما همراه باشید تا اطلاعات موردنیاز در مورد کرمک کودکان را به شما ارائه دهیم.

"کرم‌های کودکان که به عنوان کرم‌های انگلی نیز شناخته می‌شوند، یک مشکل رایج در کودکان خردسال به‌ویژه در مناطقی با بهداشت نامناسب است. این انگل ها می توانند از طریق غذا یا خاک آلوده وارد بدن شوند و علائمی مانند درد شکم، اسهال و سوء تغذیه ایجاد کنند. از انواع رایج کرم های کودکان می توان به کرم های گرد، کرم قلاب دار و کرم شلاقی اشاره کرد. درمان کرم‌های کودکان معمولاً شامل داروهایی برای از بین بردن انگل‌ها و جلوگیری از عفونت مجدد و همچنین بهبود شیوه‌های بهداشتی و بهداشتی است. اگر مشکوک هستید که کودک شما ممکن است عفونت کرمی داشته باشد، باید به دنبال مشاوره و درمان باشید، زیرا درمان سریع می تواند از عوارض بیشتر جلوگیری کرده و بهبودی سریع را تضمین کند."

علائم بیماری کرمک در کودکان

کرمک از انگل‌های موجود در روده است که در روده بزرگ تخم‌ریزی می‌کند و تکثیر می‌شود. این کرم لوله‌ای، اغلب به همراه مدفوع دفع می‌شود. اولین علامت ابتلا به کرمک کودکان، خارش شدید ناحیه مقعد است. شیرخواران نمی‌توانند این علامت آزاردهنده را به والدین نشان بدهند و معمولا بی‌قراری‌ و گریه‌های شبانه دارند، زیرا زمان فعالیت این نوع انگل در شب‌ها بیشتر است. ازطرفی اگر دقت کنید، می‌توانید پوسته‌ریزی تخم انگل را روی پوشک ببینید. با مشاهده این موارد می‌توانید حدس بزنید که کودک به کرمک مبتلاست و به درمان نیاز دارد. در بعضی کودکان علائمی چون: تهوع، استفراغ  و اسهال کودکان هم نشان از وجود این انگل است. البته این علائم در کرمک کودکان شایع نیستند و احتمال دارد نشان از بیماری‌های دیگر هم باشند.

 هرچقدر سن کودک بیشتر باشد، علائم او به سمت خارش و حساسیت ناحیه مقعد پیش می‌رود. در دختر بچه‌ها نیز، خارش ناحیه واژن می‌تواند نشان از وجود این بیماری باشد. اگر زمان زیادی از ابتلای کودک به انگل بگذرد ودرمان نشود، علائم جدی‌تری مثل: اسهال، تهوع، استفراغ و کاهش وزن مشاهده خواهد شد. وجود کرم‌های سفید رنگ بسیار کوچک دفع شده در مدفوع کودک نیز از علائم شایع برای تشخیص ابتلا به کرمک کودکان است. این کرم‌ها به تعداد زیادی در مدفوع وجود دارند. با شروع روند درمان نیز ممکن است تعداد آن‌ها در مدفوع کودک بیشتر شود. این مسئله علامت خوبی است و نشان می‌دهد درمان موثر بوده است. بعد از مدتی همه انگل‌ها از روده خارج می‌شوند و کودک سلامت خود را دوباره به‌دست می‌آورد.

علت ایجاد کرمک در کودکان چیست؟

همانطورکه گفتیم کرمک کودکان  دربین اطفال و به‌خصوص بچه‌هایی که به مهدکودک و مدرسه می‌روند، شایع است. علت اصلی شیوع این بیماری، تخم‌ریزی کرمک است. این تخم‌ها می‌توانند حدود دو هفته روی سطوح معمولی زنده بمانند و به بدن موجودات زنده منتقل شوند. اگر کودک سالم به وسایل کودک آلوده به انگل دست بزند و قبل از اینکه دستش را بشوید، آن را به سمت دهان خود ببرد یا با دست آلوده چیزی بخورد، به‌راحتی به این بیماری مبتلا می‌شود.

روش های انتقال انگل کرمک به کودکان

انگل کرمک کودکان، از طریق دست آلوده و استفاده از وسایل آلوده منتقل می‌شود. اگر کودک شما به وسایلی که متعلق به خواهر یا برادر مبتلا به کرمک کودکان است دست بزند، تخم انگل‌های موجود روی آن به پوستش می‌چسبد و احتمال اینکه وارد بدنش شود، وجود دارد.

تخم‌ها بعد از ورود به بدن کودک، از طریق سیستم گوارش به روده بزرگ می‌رسند. در آنجا تخم‌ها رشد می‌کنند و به کرمک ماده بالغ تبدیل می‌شوند. این انگل‌های بالغ توانایی تخم‌ریزی دارند و دوباره تعداد زیادی کرمک در روده کودک به‌وجود می‌آورند. این چرخه معیوب هم‌چنان تکرار می‌شود. کودک ناقل انگل می‌تواند سطوح و وسایل مختلف را آلوده کند و بیماری‌اش را به سایر بچه‌ها هم انتقال بدهد.

نحوه پیشگیری از بیماری کرمک کودکان

برای پیشگیری از ابتلا به کرمک کودکان، باید مراقبت‌های بهداشتی صحیح را به بچه‌ها آموزش بدهید. در ادامه به مهم‌ترین نکاتی که برای پیشگیری از این بیماری کاربرد دارد، اشاره می‌کنیم.

• شستشوی کامل دست‌ها بعد از توالت رفتن را به کودک یاد بدهید، به خصوص زمانی که در مدرسه از سرویس بهداشتی استفاده می‌کند.


• اگر ناخن‌های فرزندتان بلند است، آن‌ها را کوتاه کنید، زیرا موقع خاراندن مقعد یا هنگام اجابت مزاج ممکن است تخم‌های انگل زیر ناخن‌های کودک گیر کنند و این موضوع باعث تداوم چرخه انتقال  بیماری خواهد شد.


• اگر کودک دیگری در خانه دارید، او را با کودک مبتلا به انگل کرمک حمام نکنید تا به بیماری مشابه مبتلا نشود.


• در طول روز ملحفه و پتوی کودکتان را در معرض نور خورشید قرار دهید. زیرا تخم انگل نسبت به نور خورشید حساس است.


• وسایل شخصی بچه‌ها را تمیز کنید و لباس‌هایشان را مرتب بشویید.


• استحمام روزانه یا یک روز درمیان؛ تخم انگل را از روی پوست ناحیه مقعد پاک می‌کند. این کار به درمان بیماری و تسکین خارش حاصل از انگل کمک می‌کند.


• اگر کودکتان به مهدکودک یا مدرسه می‌رود، در زمان ابتلا به این بیماری یا شیوع بیماری در کلاس، او را در خانه نگه دارید تا چرخه انتقال قطع شود.

نحوه تشخیص انگل کرمک در کودکان توسط پزشک

پزشکان معمولا با علائمی که مادر کودک بیان می‌کند، این بیماری را تشخیص می‌دهند. اما استفاده از کیت نمونه مدفوع بیمار، روش اصولی برای تشخیص کرمک کودکان به‌صورت قطعی است. سایر علائم مانند: تهوع و استفراغ یا حتی کاهش وزن کودک نیز می‌توانند در تشخیص این بیماری به پزشک کمک کنند.

درمان کرمک کودکان

در بسیاری از موارد این بیماری بارعایت مراقبت‌های بهداشتی مناسب، خودبه‌خود درمان می‌شود. اما مراجعه به پزشک  برای درمان سریع‌تر و پیشگیری از گسترش آن ضروری است. پزشک با تجویز داروهای مناسب و آموزش راهکارهای مراقبتی به والدین، از بدتر شدن اوضاع و علائم جدی‌تری مثل کاهش وزن کودک، جلوگیری می‌کند. اگر سایر افراد خانواده نیز به انگل مبتلا شده باشند نیز باید به همراه کودک، تحت درمان قرار بگیرند تا این بیماری در خانواده از بین برود. کرمک کودکان می‌تواند سایر افراد خانواده، به خصوص خواهر و برادر خردسال، را درگیر کند. سیستم ایمنی بزرگ‌ترها مقاومت بیشتری دارد، اما درصورت عدم رعایت نکات بهداشتی و تماس بیش از اندازه با کودک بیمار، احتمال ابتلای آن‌ها نیز وجود خواهد داشت.

داروی کرمک کودکان

پزشک باتوجه به تشخیص خود، علائمی که مادر و کودک بیان می‌کنند و سن کودک، داروهای ضدانگل مناسب نظیر: مترونیدازول و مبندازول را تجویز می‌کند. هم‌چنین ممکن است داروهای ضدانگل را برای سایر افراد خانواده نیز تجویز کند تا بیماری به‌صورت ریشه‌ای در خانواده درمان شود. با شروع درمان، علائمی چون خارش ناحیه مقعد کودک کمتر می‌شود، اما مصرف دارو برای درمان کامل و ازبین‌رفتن تخم‌های کرمک باید حداقل دو هفته ادامه پیدا داشته باشد.

سخن پایانی

در این مقاله سعی کردیم شما را با کرمک کودکان آشنا کنیم تا بتوانید برای پیشگیری از ابتلای کودکان به این بیماری جلوگیری کنید و اقدامات لازم برای پیشگیری از گسترش آن در بین اعضای خانواده را انجام دهید. البته به‌یاد داشته‌باشید که استفاده از دارو به‌صورت خودسرانه یا مراجعه نکردن به پزشک، ممکن است عوارض جدی‌تری برای کودکان به همراه داشته باشد. شما می‌توانید برای تشخیص و درمان بیماری فرزند خود به مطب دکتر امیر زمانی، متخصص کودکان، مراجعه نمایید.