تاریخ آخرین ویرایش:

اسهال کودک، علت، علائم و درمان

اسهال کودک را می‌توان یکی از بیماری‌های بسیار رایج معرفی کرد که متأسفانه بسیاری از کودکان را با حالت‌های جسمی و قاعدتاً روحی نامناسبی روبرو می‌کند. به‌هرحال دلایل متفاوتی وجود دارند که باعث بروز این بیماری می‌شوند و صد البته روش‌های درمانی خاص خود را می‌طلبند.
در برخی از شرایط شاید با درمان‌های خانگی و داروهای بدون نسخه پزشک هم بتوان این بیماری را از بین برد، ولی همیشه این‌طور نیست؛ چراکه شاید کودک به متخصص اطفال نیاز داشته باشد تا هرچه سریع‌تر تحت درمان تخصصی‌تری قرار بگیرد. داروهای متفاوتی چون انواع شربت و پودر برای درمان اسهال مناسب است که درادامه شما را بیشتر با این مبحث کاربردی آشنا خواهیم کرد. آشنایی شما والدین عزیز می‌تواند از بروز خطرات و عوارض بیشتر این بیماری جلوگیری کند. 

 

در تصویر، کودکی مبتلا به بیماری اسهال نشان داده شده است.

 

اسهال و انواع آن

تب و استفراغ را باید یک نوع علامت درنظر گرفت که به بیماری گوارشی اشاره می‌کند. اسهال، عمدتاً انواع متفاوتی دارد که قطعاً روش‌های درمانی متفاوتی را نیز شامل می‌شود. اسهال حاد یا کوتاه‌مدت و اسهال مزمن و یا بلندمدت، 2 نوع اسهال هستند که درادامه بیشتر در مورد این 2 نوع اسهال بحث می‌کنیم. همچنین می توانید برای دریافت اطلاعات تکمیلی در رابطه با اسهال در نوزادان به صفحه مربوطه در سایت مراجعه کنید.

 اسهال حاد (کوتاه‌مدت)

اسهال حاد، کمتر از 2 هفته زمان می‌برد که بسیاری از کودکان این نوع اسهال را تجربه می‌کنند. یکی از دلایل شایع ایجاد این بیماری، می‌تواند مصرف آنتی‌بیوتیک باشد. متأسفانه برخی از افراد به‌هردلیل علاقه دارند به بزرگسالان و کودکان آنتی‌بیوتیک را، یک گزینه عالی برای رفع دردهای گوناگون و ازبین‌بردن ویروس‌های متفاوت پیشنهاد دهند. بهتر است بدانید که مصرف آنتی‌بیوتیک باید تحت‌نظر پزشک معالج باشد و درغیراین‌صورت شاید دلیلی برای ایجاد تب و استفراغ به‌شمار آید.
 استفاده از شیرین‌کننده‌های مصنوعی همانند فروکتوز و سوربیتول را نیز جدی بگیرید که یکی از دلایل نوع حاد این بیماری باشد. متأسفانه مسمومیت غذایی را برخی جدی نمی‌گیرند ولی عمدتاً یکی از دلایلی است که می‌تواند رنگ اسهال کودک را به‌کلی تغییر دهد و حتی به شکل استفراغ خونی مشاهده شود، به‌همین‌دلیل باید نسبت به‌سلامت غذاهای مورد استفاده، اطمینان کافی داشته باشید.
باکتری و انگل، می‌توانند باعث ایجاد ورم معده و روده شوند و خود یکی از علل اصلی اسهال کوتاه‌مدت محسوب گردد. دربعضی از شرایط شاید دستگاه گوارش کودکان به غذایی حساسیت نشان دهد و همین امر، منجر به اسهال شود که اکثر کودکان با این مشکل روبرو هستند.

اسهال مزمن (بلندمدت)

اسهال مزمن یا بلندمدت، معمولاً بیشتر از 2 هفته طول می‌کشد. انواع گوناگون انگل، بیماری‌هایی نظیر سلیاک و التهاب روده در کنار دلایل تغذیه‌ای، همگی ازجمله عواملی هستند که به این بیماری دامن می‌زنند.
لطفاً اسهال مزمن کودکان را مسئله کم‌اهمیتی درنظر نگیرید؛ چراکه به‌خاطر فرورفتگی روده، احتمالاً کودک به این عارضه آزاردهنده دچار شده است. شکم‌درد، مدفوع خونی، تب و استفراغ و ظاهر بی‌رنگ و روی فرزندان، همگی از دلایل اصلی برای ایجاد نگرانی و استرس والدین به‌شمار‌می‌آیند تا هرچه سریع‌تر کودک را به متخصص اطفال ارجاع دهند.
حتی دیده‌شده است که اسهال مزمن، به یبوست کودکان هم منجر می‌شود که این امر، برای بزرگسالان بسیار وحشتناک و همراه با درد است، شما قطعاً نباید اجازه دهید که کودکان با این مشکل و ناراحتی مدت‌زمانی را درگیر باشند. توجه داشته باشید که چنانچه کودک بیشتر از 8 بار در 8 ساعت دفع مدفوع داشته باشد، این یک مسئله بسیار نگران‌کننده به‌حساب می‌آید که باید هرچه سریع‌تر مورد درمان قرار گیرد.

شایع ترین دلایل اسهال کودکان

همه ما می‌دانیم که سیستم ایمنی بدن کودک، نسبت به فردی بزرگسال بسیار ضعیف‌تر است. به‌همین‌دلیل با کوچک‌ترین مسمومیت غذایی، آلودگی در آب و غذا او می‌تواند به بیماری‌های بسیار آزاردهنده‌ای مبتلا شود و بعضا کودکان این قدرت را ندارند که به‌راحتی با بیماری‌هایی نظیر دیابت، کم‌کاری تیروئید و... روبرو شوند که همین بیماری‌ها، خود زمینه‌ساز ایجاد اسهال، خصوصاً به‌صورت مزمن، می‌شوند. این نکته را همیشه به‌خاطر داشته باشید که کم‌آبی یکی از علل اصلی و شایعی است که متأسفانه باعث اسهال اطفال می‌شود، زمانی‌که دهان کودک خشک و چسبنده است یا حتی پوستی سرد و خشک دارد، باید موضوع را جدی بگیرید و هرچه سریع‌تر به رساندن آب و انواع املاح به بدن وی، اقدام کنید. از جمله شایع‌ترین علل اسهال کودکان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد که شامل:
o       دیابت
o       آلرژی
o       کم‌کاری تیروئید
o       بیماری سلیاک
o       بیماریMIS-C و GI
o       عفونت ویروسی
o       باکتریایی
o       عفونت گوش
o       انگل
o       مسمومیت غذایی
o       روده التهابی

علائم اسهال کودک

شما چنانچه با علائم اسهال کودک آشنا باشید، می‌توانید در زمان بروز هرکدام از این موارد، هرچه سریع‌تر از روش‌های درمانی مناسب، بدون استرس و نگرانی استفاده کنید. درغیراین‌صورت در ابتدا شاید خونسرد نبوده و با ترس و اضطراب به انواع بیماری‌های متفاوت و وحشتناک فکر کنید. علائم اسهال کودک را این‌چنین می‌توان در نظر گرفت که عبارتند از:
o       شکم‌درد و نفخ
o       تب در کودکان
o       بی‌اشتهایی
o       استفراغ و مدفوع خونی
o       آبکی شدن مدفوع
o       کاهش وزن
o       کمبود اشک و خشکی دهان
o       ادرار تیره و ادرار کم
o       بی‌حالی و خواب‌آلودگی
o       کاهش انرژی
o       درد رکتال

 

در تصویر، والدین را در حین بررسی علائم اسهال کودک نشان می دهد.

 
روش‌ های پیشگیری از اسهال کودکان

ضرب‌المثلی از قدیم‌الایام وجود دارد که پیشگیری بهتر از درمان است. شما چنانچه با دلایل و علل‌های اصلی ایجاد اسهال کودکان آشنا باشید، قطعاً از روش‌ها و راهکارهایی استفاده می‌کنید که کودک به این مشکل و عارضه آزاردهنده دچار نشود، که اولین راهکار مناسب برای پیشگیری از اسهال، تأمین آب موردنیاز بدن کودک است. در روزهای گرم خصوصاً مطمئن باشید که طفل شما مایعات زیادی می‌نوشد، انواع میوه‌های آبدار و آبمیوه‌های طبیعی، چاره کار هستند. 
استفاده از تغذیه سالم، می‌تواند یکی دیگر از روش‌های مناسب برای پیشگیری اسهال اطفال باشد. انواع میوه‌ها، سبزی‌ها، صبحانه مقوی و متنوع، عدم استفاده از شکر، میل کردن غذا در زمانی مشخص، محدودیت استفاده از غذای فوری، افزایش چربی خوب، عدم استفاده از چربی با ترانس بالا، محدودیت مصرف شیرینی، محدودی مصرف تنقلات و عدم استفاده از مواد غذایی بدون قند همگی از جمله موارد کلیدی به‌شمار می‌آیند که باید در تغذیه سالم کودک مورد توجه قرار بگیرند.
از دیگر روش‌های پیشگیری از اسهال کودکان، شناسایی حساسیت غذایی آن‌ها است. این نکته را به‌خاطر داشته باشید که اگر در خانواده، افراد با آلرژی و حساسیت غذایی خاصی روبرو هستند، احتمالاً کودک نیز به این حساسیت دچار می‌شود و بهتر است اگر با علائمی همچون موارد زیر بعد از مصرف هر نوع ماده غذایی روبرو می‌شوید، نسبت به حساسیت غذایی وی پی ببرید که این علائم شامل:
o       کهیر (تاول)
o       بثورات پوستی (پوست برافروخته)
o       تورم صورت
o       تورم زبان
o       تورم لب
o       تب و استفراغ
o       اسهال
o       سرفه (خس ‌خس سینه نوزاد)
o       مشکل در تنفس
o       کاهش سطح هوشیاری

در چه صورت هنگام اسهال کودک به پزشک مراجعه کنیم؟

شاید تابه‌حال نشنیده باشید که یکی از دلایل اصلی مرگ کودکان زیر 5 سال در دنیا، به‌خاطر ابتلا به اسهال است. معمولاً اسهالی که بیش از چندین روز طول بکشد، به مسئله بسیار نگران‌کننده‌ای تبدیل می‌شود که باید هرچه سریع‌تر طفل را به پزشکی ماهر و متبحر ارجاع دهید.
چنانچه اسهال کودک خفیف باشد، اگر با علائمی همچون: اسهال خونی، تب، گرفتگی و یا دردهای شکمی، اسهال تکراری، اسهال با استفراغ و اسهال شدید همراه باشد باید با پزشکی متخصص در این زمینه در ارتباط باشید. معمولاً مراجعه به متخصص اطفال نیز زمانی موردتوجه قرار می‌گیرد که بیشتر از 24 ساعت از اسهال همراه با تب کودک، بگذرد. توجه داشته باشید که سرماخوردگی کودکان نیز یکی از عواملی است که می تواند سبب اسهال شود.

 

درتصویر، یک پزشک متخصص اطفال در حین معاینه یک کودک نشان داده شده است.

 

دربرخی شرایط شاید مراجعه حضوری کمی هزینه‌بر و دشوار باشد که در این شرایط می‌توان از خدمات درمانی غیرحضوری و آنلاین استفاده کنید. برای کسب اطلاعات بیشتر با ما در ارتباط باشید. امروزه با پیشرفت فناوری کمتر کسی از خدمات آنلاین و غیرحضوری بی‌خبر است.

باتوجه‌به گفته پزشکان متخصص کودک: 

"اسهال کودکان، که یکی از شایع‌ترین بیماری‌های این بازه سنی محسوب می‌شود، علل بسیار متفاوتی دارد و اگر علائم آن توسط والدین نادیده واقع شود و یا برای درمان اسهال کودکان، اقدامی صورت نگیرد، ممکن است موجب بروز خطرات جدی‌تری برای آن‌ها شود. پس والدین می‌توانند با شناخت موارد ایجاد و علت اسهال کودکان، از ایجاد این حالات ناخوشایند در فرزند خود جلوگیری کرده و یا در صورت بروز، با در نظر گرفتن نوع آن، بهترین راه درمان را بیایند."

تشخیص اسهال در کودکان توسط پزشک چگونه است؟

پزشک کودک، درابتدا به معاینه وی می‌پردازد و علائمی که به آن دچار شده است را مورد بررسی قرار می‌دهد. عمدتاً انجام آزمایش‌هایی نظیر: ادرار، مدفوع و خون دربرخی شرایط شاید توسط پزشک تجویز گردد. بسیار پیش‌آمده است که طفل دچار بیماری اسهال کاذب شده است، یعنی نیاز دارد تا به‌صورت مکرر مدفوع خود، که کم است را دفع کند. معمولاً به‌خاطر وجود سندرومی همچون سندروم روده تحریک‌پذیر این اتفاق رخ می‌دهد. همچنین ممکن است مشکلی در سیستم عصبی- عضلانی اطفال به‌وجود بیاید که به بی‌اختیاری مدفوع، مبتلا شود که این خود ربطی به اسهال ندارد. دراین شرایط، پزشک با انجام معاینه یا آزمایش‌هایی که گفته‌شده، می‌تواند تشخیص درستی داشته باشد.

درمان اسهال کودک و روش های آن

برای درمان اسهال کودکان بالای 2 سال، شما باید بسیار بااحتیاط عمل کنید، به‌این‌علت‌که کودکان شاید حساسیت غذایی خاصی داشته باشند و مهم‌تر از همه، بدن آن‌ها به هر نوع دارو و ماده شیمیایی واکنش مناسبی، نشان ندهد. برای استفاده از پروبیوتیک ها، شما باید در ابتدا به پزشک مراجعه کنید؛ حتی مصرف آنتی بیوتیک ها خود یکی از دلایل اصلی ابتلا به اسهال معرفی می‌شود ولی برای درمان، قطعاً باید همراه با تجویز پزشک باشد، درغیر این‌صورت احتمال تشدید بیماری، بیشتر خواهد بود.

درمان خانگی اسهال کودکان

امروزه استفاده از انواع داروی گیاهی برای درمان اسهال کودک را بسیاری از مادران، یک‌ راه‌حل عملی و بدون عوارض می‌شناسند. دانه‌های گشنیز، زنجبیل، سرکه سیب و زغال‌اخته از جمله داروهای گیاهی مفیدی هستند که می‌توانند برای درمان خانگی اسهال کودکان بسیار مفید، معرفی شوند؛ ولی بهتر است نسبت به کیفیت داروهای گیاهی موردنظر، در هنگام خرید و استفاده، اطمینان کامل و کافی داشته باشید. ناگفته نماند که تعویض پوشک به‌موقع یکی از روش‌های درمان خانگی اسهال کودکان به شمار می‌آید.

غذا دادن به کودک در هنگام اسهال

این نکته را به‌خاطر بسپارید که تغذیه لازم برای درمان اسهال، بیشتر به مایعات، میوه‌ها و سبزی‌ها مرتبط می‌شوند؛ چراکه کم‌آبی بدن یکی از دلایل اصلی ابتلای کودک به اسهال است. دراین میان، کاملاً طبیعی است که کنترل کم‌آبی بدن اطفال توجه بیشتری داشته باشید و این‌گونه از بهترین روش درمان خانگی این بیماری استفاده کنید.

بهترین دارو برای اسهال کودکان

معمولاً استفاده از شربت اسهال کودکان، می‌تواند گزینه کارآمدتری برای درمان باشد. به‌این‌دلیل که کودکان از تزریقات دل‌خوشی ندارند و باوجود ترس و نگرانی آن‌ها، شاید استفاده از شربت، بهترین دارو به‌شمار آید. در عمدتاً شربت‌های گوناگونی در نام‌های متفاوت وجود دارند، ولی هر شربتی قطعاً نمی‌تواند گزینه مناسب و به‌دردبخوری باشد. به‌همین‌دلیل، توصیه ما به شما خرید آنلاین شربت مترونیدازول برای اسهال کودک و استامینوفن کودکان است.

مترونیدازول را یک نوع داروی آنتی‌بیوتیکی است که بهترین دارو برای رفع عفونت‌های باکتریایی معده و روده معرفی می‌شود؛ ناگفته نماند که شربت فلاژیل و شربت متروماکس نیز نام‌های رایج دیگر این شربت هستند. معمولاً 1 الی 2 ساعت، زمان لازم است تا تأثیر این دارو را کودک احساس کند، وی باید 10 روز پی‌درپی این شربت را مصرف کند تا بتواند سلامت اصلی خود را به‌دست آورد. (البته بنابر تشخیص پزشک معالج)

داروهای زیر نیز برای بهبود اسهال کودکان تجویز می شود:

در صورت تزریق واکسن های زیر، کودکان می توانند به اسهال دچار شوند:

 

 

در تصویر کودکی در حین مصرف داروی اسهال نشان د اده شده است.

 

به جز شربت، استفاده از پودر ضد اسهال کودک، نیز گزینه مناسبی به‌عنوان داروی اسهال کودک به‌حساب می‌آید. کارخانه‌های بسیاری انواع پودرهای ضد اسهال خارجی و داخلی را تولید و به فروش می‌رسانند. در هنگام خرید پودر موردنظر، لطفاً به نوع ترکیبات توجه کنید که بتوانید خریدی مقرون‌به‌صرفه را تجربه کنید. اگر به‌دنبال یک پودر باکیفیت و خوش قیمت هستید، می‌توانید به‌صورت آنلاین به خرید این‌چنین محصولاتی بپردازید.

عوارض اسهال کودکان

ملتهب شدن پوست و چشم‌ها و حتی ملتهب شدن مفاصل را، باید جزء عوارض اسهال کودکان درنظرگرفت. عفونتی که به‌خاطر این بیماری ایجاد می‌شود امکان دارد به استخوان‌ها و مفاصل مغز و نخاع هم برسد که البته این نوع عوارض، در شرایط بسیار خاصی رخ می‌دهند و بسیار نادر هستند.

احتمال به‌وجود آمدن سندرم‌ اسهال مداوم نیز در بررسی عوارض این بیماری اطفال، بررسی می‌شود. یکی از عوارض بسیار جدی که باید مورد توجه قرار دهید، سوءتغذیه کودکان بعد از این بیماری است که می‌تواند به ناراحتی‌های متفاوت دیگری ختم شود، اما متأسفانه برخی از خطر بروز تشنج بی‌خبر هستند. زمانی‌که کودک به تب و استفراغ دچار می‌شود، احتمال این‌که دچار این عارضه شود نیز بسیار زیاد است.

دل درد و اسهال کودکان

اسهال می تواند باعث دل درد در کودکان شود زیرا می تواند باعث ناراحتی، درد، کم آبی بدن و احساس ضعف و درماندگی در آنها شود. برای کمک به کاهش درد دل، والدین می توانند حمایت عاطفی، آرامش و اطمینان از آبرسانی به کودک را فراهم کنند. همچنین در صورت تداوم اسهال یا وجود علائم دیگری مانند تب، استفراغ و غیره، آنها باید به دنبال کمک پزشکی باشند.

کم آبی بدن کودک در زمان اسهال

به هم ریختن تعادل نمک و مایعات، یکی از عوارض جدی اسهال اطفال محسوب می‌شود، البته زمانی‌که شما به تغذیه آن‌ها درهنگام ابتلا به این بیماری توجه داشته باشید، موادی که بدن از دست می‌دهد، به‌راحتی جایگزین می‌شوند و می‌توان گفت این عارضه، در این شرایط، نمی‌تواند چندان جدی و نگران‌کننده باشد. البته متأسفانه سردرد، یکی از عوارض اصلی کم آبی بدن به‌شمار می‌آید که در زمان اسهال می‌تواند برای کودک موضوع بسیار آزاردهنده‌ای باشد. کم‌آبی در شرایط عادی نیز بسیار موضوع مشکل‌سازی است و حال در زمان این بیماری قطعاً خطرات بیشتری را به‌وجود می‌آورد و به‌همین‌دلیل، لطفاً از انواع مایعات به‌صورت اصولی، برای درمان اسهال کودکان غافل نشوید.

بهترین پزشک برای درمان اسهال کودک

بهترین پزشک برای درمان اسهال کودک، قطعاً پزشکی است که تجربه بالایی داشته باشد و بتواند تشخیصی درست، با معاینه‌ای صحیح و انجام آزمایش‌های ضروری به‌دست آورد. برخی از پزشک‌ها متأسفانه با تجویز داروهایی که چندان ضرورتی ندارند، علاوه‌بر برآورد هزینه بالا برای تهیه دارو، کودکان را با روند درمان طولانی‌تری رو‌به‌رو می‌کنند. به‌این‌علت پزشکی حرفه‌ای، باوجدان و باتجربه تنها از داروهای اصلی و صددرصد کاربردی استفاده می‌کند و روش‌های درمان خانگی مفید را نیز توصیه خواهد کرد. معمولاً برای یافتن پزشکی با این‌ ویژگی‌ها، لازم نیست مدت زمان زیادی را به پرس‌وجو بپردازید؛ چراکه امروزه با پیشرفت اینترنت همه‌چیز به‌راحتی امکان‌پذیر است و همچنین شما می‌توانید از مشاوره آنلاین دکتر امیر زمانی، بهترین پزشک متخصص کودکان، بهره گرفته یا به‌صورت حضوری به مطب ایشان مراجعه کرده و از خدمات تخصصی این دکتر متبحر، استفاده نمایید.

سخن پایانی

اسهال کودک، علت، علائم و درمان آن را مورد بررسی قرار داده‌ایم. انواع میکروب، ویروس و باکتری می‌توانند دلایلی باشند که فرزند ما را با وضعیت نامناسب اسهال رو‌به‌رو می‌کنند. لطفاً در صورت مواجه با بی‌اختیاری مدفوع، از دست رفتن مایعات بدن، اسهال خونی، تب و استفراغ، حالت تهوع، درد شکم و نفخ در کودک خود، هرچه سریع‌تر به پزشکی ماهر و باتجربه مراجعه کنید. درحال حاضر نیز خدمات آنلاین در این زمینه نیز گزینه‌های قابل تأملی را پیشنهاد می‌دهند که با پایین‌ترین هزینه و در کم‌ترین زمان بتوانید به پزشکی متخصص در این زمینه برای درمان اسهال کودک عزیز خود مراجعه کنید.

سوالات متداول
علت اسهال طولانی مدت در کودکان چیست؟

عفونت‌ها، عدم سازگاری بدن کودک با مواد غذایی، التهاب روده و اختلال در عملکرد دستگاه گوارش، ازجمله علل اسهال طولانی مدت در کودکان به‌شمار می‌آیند.

چه دارویی برای اسهال کودکان مناسب است؟

پودر ضد اسهال کودک و شربت مترونیدازول داروهای مناسب اسهال کودکان معرفی می‌شوند.

آیا استفراغ و اسهال برای کودکان خطرناک است ؟

استفراغ و اسهال در شرایطی که مزمن و طولانی‌مدت نباشد و با عواملی همچون تب رو‌به‌رو نشود، چندان خطری برای سلامت کودک نخواهد داشت، البته مراجعه به پزشک، می‌تواند از بروز خطرات به‌مرور زمان جلوگیری کند.

سوالات متداول

ثبت نظر

دیدگاهتان را بنویسید



نظری موجود نیست

حضور در مطب:
شنبه تا چهارشنبه از ساعت 14 تا 19 (برای گرفتن نوبت با شماره های مطب تماس بگیرید.)
شماره تماس:
02186081726 - 09120293552
آدرس:
تهران، خیابان ولیعصر، نرسیده به توانیر، نبش خیابان بخشندگان، ساختمان پزشکان مدیکو، واحد 204