واکسن فلج اطفال

ازگذشته تا به الان هنگام تولد نوزادان، واکسن‌هایی به آن‌ها تزریق می‌شود که از آن‌ها، دربرابر ویروس‌هایی جلوگیری می‌کند. یکی از واکسن‌های بسیار ضروری برای نوزادن، واکسن فلج اطفال است که در این مطلب شما را با این واکسن و انواع آن آشنا خواهیم کرد.

بیماری فلج اطفال

ویروس فلج اطفال، بیماری عفونی است که توانایی حرکت را در فرد نابود می‌کند. این ویروس بیشتر در کودکان زیر ۵ سال مشاهده می‌شود و دربرخی مواقع، بزرگسالان نیز دچار این بیماری می‌شوند. این ویروس، وارد نخاع و مغز فرد شده که باعث فلج فرد می‌شود. از علائم بیماری فلج اطفال، می‌توان به گلودرد و دل‌ درد کودکان اشاره کرد؛ همچنین این ویروس، می‌تواند از طریق خون، دهان، دستگاه تنفسی و.. وارد بدن فرد شود.

واکسن فلج اطفال چیست؟

واکسن فلج اطفال، یک نوع واکسینه است که از بدن فرد در برابر ویروس فلج اطفال جلوگیری می‌کند. نوزاد باید واکسن چهار ماهگی و واکسن شش ماهگی را تزریق کند تا دچار این ویروس عفونی نشود. کارشناسان براین باورند که واکسن نوزاد و کودک فلج اطفال می‌تواند تا یک دهه آینده این ویروس را کاملا از بین ببرد. 

نام تجاری واکسن فلج اطفال چیست؟

نام تجاری واکسن فلج اطفال، Poliomyelitis است که یک نوع بیماری بسیار حاد و ویروسی شناخته می‌شود. این بیماری می‌تواند دستگاه گوارش را به خود درگیر کند؛ همچنین دربرخی مواقع روی دستگاه عصبی مرکزی نیز تاثیر می‌گذارد. 

واکسن فلج اطفال خوراکی یا تزریقی؟

در ایران هر دو نوع واکسن خوراکی و تزریقی، در نوزادان و افراد بزرگسال مصرف می‌شود. گاهی فرد بعد از دریافت قطره خوراکی فلج اطفال که حاوی ویروس زنده است، فلج می‌شود. اما واکسن تزریقی فلج اطفال، هیچ‌گونه خطری در فرد ایجاد نمی‌کند؛ بنابراین واکسن تزریقی در جلوگیری از این بیماری موثرتر است.

واکسن تزریقی فلج اطفال در چه سنی زده می شود؟

واکسن تزریقی فلج اطفال یا IPV، در سن ۴ ماهگی نوزاد و ۶ ماهگی  تزریق می‌شود تا از آن در برابر بیماری عفونی فلج اطفال محافظت کند. 

باتوجه‌به گفته پزشکان متخصص کودک: 

"واکسن فلج اطفال، با هدف پیشگیری از این بیماری خطرناک در کودکان، در سنین مختلفی از زمان تولید کودک به وی تزریق می‌شود که البته نوع واکسن تزریقی فلج اطفال نسبت به نوع خوراکی آن کم خطرتر و پراستفاده تر است. والدین باید پس از دریافت این واکسن توسط فرزندانشان، درصورت بروز عوارض واکسن فلج اطفال به پزشک متخصص اطفال مراجعه نموده و ترجیحا از درمان‌های خانگی خودداری نمایند."

زمان دریافت قطره خوراکی فلج اطفال

واکسن خوراکی فلج اطفال یا OPV، از زمانی که کودک به دنیا می‌آید به او خورانده می‌شود؛ همچنین در سنین ۲ ماهگی نوزاد، چهار ماهگی، شش ماهگی، ۱۸ ماهگی و شش سالگی به کودک خورانده خواهد شد.

زمان و روش مصرف واکسن فلج اطفال

زمان درست انجام دادن واکسیناسیون، بستگی به وضعیت اپیدمیولوژی فرد بیمار دارد که هر دوز واکسن، شامل ۲ قطره است و پزشک دوز واکسن فلج اطفال را طبق شرایط بیمار تعیین می‌کند‌. روش مصرفی این واکسن به صورت خوراکی و تزریقی انجام می‌پذیرد.

چرا واکسن فلج اطفال جایگزین قطره فلج اطفال شد؟

براساس آمار، برخی از افراد که واکسن فلج اطفال خوراکی را دریافت کرده بودند، به فلج اطفال مبتلا شدند؛ ازاین‌رو پزشکان تصمیم به حذف این قطره از برنامه خود گرفتند. بعد از حذف قطره فلج اطفال، واکسن تزریقی جایگزین آن شد، این واکسن تا حدی ارتقاء یافته است که می‌تواند در برابر این بیماری از کودکان محافظت کند.

اطلاعات دارویی واکسن فلج اطفال

واکسن فلج اطفال، به‌جهت جلوگیری از بیماری فلج اطفال، که یک عفونت خاص ویروسی است به کودکان تزریق می‌شود. این بیماری بیشتر روی  کودکان تأثیر می‌گذارد؛ همچنین از طریق تماس فرد با فرد، مصرف غذا و آب آلوده انتقال می‌یابد. افرادی که به این بیماری مبتلا می‌شوند دارای علائم خفیفی هستند که می‌تواند بسیار جدی باشد و باعث فلج دست، پا و عضلات تنفسی شود. واکسن فلج اطفال، بدن کودک را دربرابر این بیماری واکسینه می‌کند؛ همچنین واکسن نوزاد و کودک، یک روتین به‌حساب می‌آید.

موارد مصرف واکسن فلج اطفال

از واکسن فلج اطفال برای مواردی که در زیر بیان می‌شود، استفاده خواهد شد:

• واکسینه کردن نوزادان بزرگ‌تر از ۲ ماه 


• واکسینه کردن افراد بزرگسال به‌جهت پیشگیری از ابتلا به پلیومیلیت

مکانیسم اثر واکسن فلج اطفال

واکسن فلج اطفال، می‌تواند بدن نوزاد را از نوع ۱، ۲ و ۳، بیماری فلج اطفال ایمن کند؛ همچنین  ۹۷ درصد کودکانی که واکسینه شده‌اند تا سال‌های زیادی از این بیماری، ایمن خواهند بود.

منع مصرف واکس فلج اطفال

قبل‌از این‌که فرد واکسن فلج اطفال را تزریق کند، باید پزشک خود را از بیماری‌ها و شرایطی که دارد مطلع سازد. قطعا این سوال در ذهن شما ایجاد می‌شود که چه کودکانی نباید واکسن فلج اطفال را دریافت کنند؟ در زیر مواردی ذکرشده، که پاسخ خود را خواهید گرفت:

1. کودکانی با تب بسیار شدید و بیماری حاد

2. کودکان مبتلا به بیماری‌های مادرزادی و اکتسابی

3.  اسهال کودکان و استفراغ

توصیه های دارویی فلج اطفال

قبل از تزريق واکسن فلج اطفال، باید به سابقه بیماری فرد توجه شود؛ همچنین این واکسن برای نوزادان، روی عضله ران و برای بزرگسالان زیرجلدی و درعضله دلتوئید تزريق می‌شود. اگر مایع و ماده مشکوکی در سرنگ تزريق وارد شد، نباید تزريق انجام گردد. بهتر است واکسن خوراکی فلج اطفال، برای کودکان تجویز شود؛ زیرا کودکان به‌راحتی آن را می‌پذیرند. واکسن فلج اطفال نباید منجمد گردد؛ همچنین در دمای ۲ تا ۸ درجه سانتی‌گراد باید نگهداری شود.

عوارض جانبی واکسن فلج اطفال چیست؟

هر فردی ممکن است با مصرف دارویی، دچار عوارض جانبی شود که درصورت شدید‌تر شدن آن، باید به پزشک مراجعه کند. واکسن فلج اطفال، نیز دارای عوارض جانبی ازجمله تحریک‌پذیری، تب کودکان، زنگ‌زدن در گوش، تغییرات بینایی، سرگیجه، غش کردن، تورم، خارش، تنگی نفس، بثورات پوستی، ورم گلو یا زبان، خستگی و... است.

مصرف بیش از حد واکسن فلج اطفال

چون واکسن فلج اطفال، توسط پزشک برای کودکان تجویز می‌شود هیچ‌گونه خطری برای فرد ندارد. اما اگر واکسن فلج اطفال بیش‌ازحد طبیعی خود، مصرف شود، احتمال مسمومیت دارویی وجود دارد؛ بنابراین به هنگام مصرف این نوع واکسن دقت کافی را داشته باشید.

سخن پایانی
همان‌طورکه بیان شد واکسن فلج اطفال، نوزاد را دربرابر ویروس عفونی فلج اطفال ایمن می‌کند؛ بنابراین به‌هنگام تولد نوزاد خود به پزشک مراجعه کنید تا زمان مناسب و دوز مناسب کودک شما را مشخص کند. دکتر امیر زمانی، متخصص کودکان و اطفال، از بهترین پزشکان برای معاینه و نیز تزریق واکسن کودک و نوزاد شما هستند.