بازگشت
تشنج نوزاد
آنچه می‌خوانید :
در پی اختلالات مغزی، که به دلایل متنوعی رخ می‌دهند، تشنج رخ داده که نمود بیرونی آن شامل حرکات غیرارادی، اختلال سیستم تنفسی و مغزی هست. تشنج به‌صورت کلی، در لحظه اتفاق می‌افتد و کاملا خارج کنترل فرد است. در این مقاله قصد داریم درخصوص تشنج در نوزادان صحبت کنیم.
"تشنج نوزادی یک علامت شایع و نگران کننده در نوزادان و کودکان خردسال است. آنها می توانند به دلایل مختلف زمینه ای مانند عفونت ها، آسیب های سر، اختلالات ژنتیکی، اختلالات متابولیک و ناهنجاری های مغزی ایجاد شوند. با این حال، شایع ترین علت تشنج نوزاد، تشنج ناشی از تب است که با تب بالا ایجاد می شود. اگر نوزادی تشنج کرد، فوراً به دنبال مراقبت های پزشکی است، زیرا تشخیص و درمان سریع می تواند از عوارض بعدی جلوگیری کند."
تشنج نوزادی چیست؟
تشنج نوزادی می‌تواند به دلایل متفاوتی مانند ضربه، بیماری زمینه‌ای و عفونت رخ داده و به‌شدت باعث نگرانی خانواده شود. تشنج در کودکان بسیار خطرناک‌تر از بزرگسالان بوده و می‌تواند آسیب‌های جبران‌ناپذیری در مغز و رشد کودک گذاشته، و نیاز به درمان و رسیدگی فوری دارد. یکی از انواع این بیماری، تشنج نوزاد در خواب بوده، که به‌علت افزایش فعالیت الکتریکی مغز در زمان خواب رخ می‌دهد و به‌دلیل هوشیار نبودن کودک در این مورد، خطر بسیار بالایی دارد. با شناخت انواع، علت و درمان تشنج نوزاد، میتوان به بهبود هرچه سریع‌تر وی پرداخت.
انواع تشنج نوزادی
تشنج نوزاد از منظر سن، علت و عوارض آن به‌چند دسته تقسیم می‌شود:
- ظریف یا Subtle: علایم این نوع تشنج شامل بروز آپنه، انحراف چشم و خیره شدن به یک نقطه است.
- فیبریل: این نوع تشنج عموما بعد از تب، به خصوص تب بعد واکسن نوزاد و کودک رخ داده و درصد کمی از نوزادان دچار این نوع تشنچ می‌شوند. از علایم آن نیز میتوان به چرخاندن چشم در حدقه و انقباض دست‌و‌پا اشاره کرد.
- فوکال یا کانونی نرمال: ممکن است پس از اختلال در لوب پشت‌سر، فوکال نرمال رخ دهد که نمود بیرونی آن شامل تب و لرز، تعریق، گرفتگی و انقباض عضلات و رنگ‌پریدگی باشد.
- اتونیک: اتونیک نوعی از تشنج بوده که بدن نوزاد لمس شده و به‌اصطلاح زیرپای او خالی می‌شود یا گردن طفل به یک‌باره می‌افتد. علایم دیگر آن شامل حرکات غیرارادی چشم، تنه و اندام‌ها هست.
- کلونیک: علایم کلونیک شامل تکان‌های شدید بدن نوزاد، انقباض دست و پا و همچنین عوض شدن سمت درگیری در بدن هست. این نوع تشنج ممکن است چندبار پشت‌سرهم در طول روز برای طفل شما اتفاق بی‌افتد.
- اسپاسم صرعی: نوعی نادر از تشنج بوده که باعث درگیری تمام عضلات و تنه نوزاد شده و عموما پس از بیداری وی اتفاق می‌افتد.
علت تشنج نوزاد
تشنج در نوزاد دارای دلایل بسیار متنوع و گسترده‌ای بوده که در ادامه با برخی آشنا می‌شویم:
- عفونت ویروسی
- تب
- بیماری زمینه
- ژنتیک
- کمبود اکسیژن‌رسانی به مغز
- کاهش قند یا کلسیم خون
- اختلالات دستگاه عصبی
تشنج نوزاد بعد از واکسن
شایع‌ترین علت تشنج نوزاد، تب بعد از واکسن بوده که در درجه حرارت بالای 38 رخ می‌دهد. به‌منظور جلوگیری از آن نیاز است والدین بعد از تزریق واکسن تا مدتی تب کودک را چک کرده و درصورت بالا رفتن بیش‌ازحد به سرعت به پزشک مراجعه نمایند.
علایم تشنج نوزادی چیست ؟
علایم تشنج نوزاد بسته به نوع آن متفاوت بوده اما گاهی علایم مشترکی نیز وجود دارد، به همین‌سبب برای بررسی دلیل، درمان و انواع آن نیاز است به‌سرعت به پزشک اطفال مراجعه شود. برخی از علایم تشنج نوزاد نارس به شرح زیر است:
- تب کودکان
- تعریق شدید بدن کودک
- استفراغ پیاپی نوزاد
- اسپاسم و گرفتی تمام و یا بخشی از عضلات مانند دست و پا
- انقباض تنه نوزاد
- از خواب پریدن ممتد
- رنگ‌پریدگی
- گیجی، عدم آگاهی، کاهش هوشیاری و فراموشی لحظه‌ای
- مکیدن ویا گاز گرفتن لب
- حرکت افقی یا دورانی ممتد چشم
عوارض تشنج نوزادان
تشنج در نوزادان خطرناک بوده و می‌تواند عوارض جبران‌ناپذیری در رشد وی و همچنین کارکرد مغزی کودک بگذارد. همچنین درصورت عدم‌درمان به‌موقع، باعث آسیب شدید به سلول‌های مغزی شده و درنتیجه آن عملکرد شناختی و حافظه را کاهش دهد. بسته به نوع، شدت و مدت زمان تشنج، آسیب‌ها متفاوت بوده و حتی درصورت طولانی شدن می‌تواند منجر به فلج مغزی شود.
درمان تشنج نوزاد
در ابتدای شروع تشنج، والدین باید به‌سرعت نوزاد را به پهلو خوابانده و از قرار دادن هرگونه جسم خارجی در دهان او خودداری نمایند تا تشنج تمام شود. سپس تنفس وی را چک کرده و درصورت نفس نکشیدن، تنفس دهان به دهان را اجرا کنند و در ادامه، سعی در کاهش تب وی کنند. بعد از هوشیاری کامل نیاز است که به سرعت نوزاد به پزشک ارجاع دهند تا دلایل تشنج نوزاد تازه متولد‌شده بررسی گردد.
داروی ضد تشنج نوزاد
داروی ضد تنشج عموما زمانی تجویز می‌شود که نوزاد بیش‌از یکبار دچار این اتفاق شده باشد پزشک احتمال بدهد که احتمال تکرار بالا هست. داروهای متنوعی برای تشنج تجویز می‌شوند به‌عنوان‌مثال:
- فنوباربیتال Phenobarbital: این دارو از دورههای گذشته به‌عنوان درمانی کم‌خطر برای تشنج نوزادان تجویز شده و عوارضی مانند پرخاشگری و خواب‌آلودگی دارد.
- والپروئیک اسید Valproic Acid: والپروئیک اسید به‌علت عوارض متنوع که مهم‌ترین آن نارسایی کبدی است، باید محتاطانه تجویز شود.
- کاربامازپین Carbamazepine: این دارو به‌علت تضعیف سیستم ایمنی و کاهش گلبول‌های سفید، باید به‌صورت دوره‌ای تجویز شود در غیر این‌صورت ممکن است به عفونت‌های شدید منجر شود.
- دیلانتین Dilantin: نام دیگر آن فنی‌توئین بوده و داروی اورژانسی درمان تشنج هست. دیلانتین به‌علت قدرت بالا، دارای عوارض شدیدی هست و باید محافظه‌کارانه تجویز شود.
- لاموتریژین Lamotrigine: لاموتریژین برعکس دیلانتین دارویی ضعیف‌تر با عوارض بسیار کمتر هست که شایع‌ترین عوارض آن راش پوستی هست.
سخن پایانی
تشنج نوزاد، یکی از خطرناک‌ترین بیماری‌هایی است که ممکن است در این سن رخ دهد. این بیماری که ممکن است به‌دلایل مختلفی رخ دهد، گاها با عوارضی طولانی‌مدت و خطرناک همراه است؛ به‌همین‌دلیل درصورت بروز تشنج، مراجعه سریع به پزشک ضروری است. شما می‌توانید با مراجعه به مطب دکتر امیر زمانی، متخصص اطفال، از بهترین و تخصصی‌ترین درمان‌های روز دنیا برای فرزند خود بهره‌مند شده و از مشاوره‌های ایشان در زمینه بروز هریک از بیماری‌های کودکان، استفاده نمایید.
