واکسن دوماهگی نوزاد

نوزادان به‌دلیل تکامل نیافتن کامل بدن، در معرض بیماری‌های متفاوتی قرار داشته، به‌همین منظور از ابتدای تولد و در فاصله‌های مشخص، ماهانه نیاز به تزریق واکسن برای تقویت بدن خود دارند. دوماهگی نیز از این قاعده مستثنی نبوده و اتفاقا از مهم‌ترین مراحل واکسیناسیون طفل است. انجام این مهم، گاهی منجر به عوارض طبیعی مانند: تب، سرخی، ورم و یا درد محل تزریق می‌شود که درصورت طولانی نشدن دوره عوارض، می‌توان با کمک درمان‌های خانگی عوارض را از بین برد. توصیه می‌شود تزریق واکسن بلافاصله پس از اتمام دوماهگی انجام شود. براساس جدول استاندارد واکسن نوزاد و کودک، دوماهگی شامل واکسن پنج­­گانه و همچنین واکسن فلج اطفال هست. واکسن پنجگانه متشکل از کزاز، دیفتری، سیاه سرفه، هپاتیت ب و همچنین هموفیلوس آنفولانزای تیپ ب است که عضلانی و عمیق بوده و در ناحیه خارجی ران فرزندتان تزریق می‌گردد. درادامه با تک‌تک واکسن‌های موردنیاز آشنا می‌شویم. 

"واکسن دو ماهه یک جنبه مهم از مراقبت های بهداشتی نوزادان است و برای محافظت از کودکان خردسال در برابر بیماری های قابل پیشگیری ضروری است. این واکسن در سن دو ماهگی تزریق می شود و گامی حیاتی در تضمین سلامت کلی کودک است. با این حال، مانند هر روش پزشکی، مهم است که از عوارض جانبی احتمالی واکسن دو ماهه نوزاد آگاه باشید. در حالی که اکثر کودکان فقط عوارض جانبی خفیفی مانند قرمزی و تورم در محل تزریق را تجربه می کنند، برخی ممکن است واکنش های جدی تری مانند تب یا بثورات را تجربه کنند. مهم است که قبل از تصمیم گیری با یک متخصص مراقبت های بهداشتی مشورت کنید و مزایا و خطرات واکسن را بسنجید. در نهایت، واکسن دو ماهه می‌تواند محافظت طولانی‌مدتی در برابر بیماری‌های جدی ایجاد کند و آن را به یکی از اجزای حیاتی مراقبت‌های بهداشتی نوزاد تبدیل کند."

انواع واکسن های دوماهگی

نوزاد در دوماهگی واکسن‌های مختلفی دریافت می‌کند که همه آن‌ها به‌طورکامل در زیر شرح داده شده‌اند:

واکسن DTAP

واکسن DTAP، شامل شش مرحله بوده که اولین آن، در دوماهگی و آخرین دوز آن در 4 تا 6 سالگی هست. علت تزریق این واکسن، بالابردن مقاومت سیستم ایمنی دربرابر بیماری‌های سیاه‌سرفه، کزاز و دیفتری بوده و به‌عبارتی می‌توان گفت دارای 3 واکسن در خود هست.

واکسن هپاتیت B

واکسن هپاتیت B یا HBV، به‌منظور جلوگیری از ابتلای کبد به عفونت هپایتیت تزریق‌شده، و دارای سه مرحله است که اولین آن بدو تولد و دومین دوز، در دوماهگی تزریق می‌شود. عفونت کبد، بیماری بسیار خطرناکی بوده و می‌تواند منجر به سرطان و مرگ شود. از عوارض جانبی آن می‌توان به تب و احساس درد اشاره داشت، همچنین برای جلوگیری از واکنش آلرژیک، توصیه می‌شود. اگر بدن نوزادتان به دوز اولین این واکسن واکنش شدیدی داشته‌است، دوز دوم تزریق نشود.

واکسن HIB

کاربرد واکسن HIB، محافظت نوزاد دربرابر آنفولانزا نوع B یا هموفیلوس بوده که می‌تواند منجر به عفونت‌های باکتریایی شدید ریه یا پنومونی و بیماری‌هایی مانند: ذات‌الریه، ممنژیت یا عفونت گوش شود. این واکسن نیز دارای چند مرحله بوده که اولین دوز آن در دوماهگی تزریق می‌شود. عوارض این دوز، درد، تورم و قرمزی محل تزریق بوده و تا 2 الی 3 روز ادامه می‌یابد.

واکسن PVC

واکسن PVC، کاربردی شبیه به HIB داشته و نوزاد شما را در برابر بیماری‌هایی نظیر: پنوموکوک، ممنژیت، ذات‌الریه، و عفونت گوش که در این‌سن بسیار شایع است، محافظت می‌کند. PVC، در 4 مرحله باید تزریق شود که اولین دوز آن دوماهگی نوزاد بوده و آخرین مرحله در 12 الی 15 ماهگی است. از عوارض شایع آن نیز می‌توان به خواب‌آلودگی، درد محل تزریق و بی‌اشتهایی اشاره کرد.

واکسن IPV

IPV، برای پیش‌گیری از بیماری فلج اطفال تزریق‌شده و از مهم‌ترین واکسن‌های نوزاد هست. مراحل تزریق IPV نیز، مانند PVC بوده و دوز اول آن در دوماهگی انجام می‌شود. فلج اطفال، بیماری بسیار خطرناکی‌ست که در اثر آن، ویروس به سیستم عصبی هجوم برده و می‌تواند منجر به فلج دست یا پاها شده، و یا روی عضلات گوارشی و تنفسی تاثیر بگذارد و منجربه مرگ شود. درگذشته نوع خوراکی آن به اسم OPV استفاده می‌شد اما به‌علت اثرگذاری بالاتر، نوع تزریقی واکسن فلج اطفال یا IPV جایگزین آن شد.

عوارض واکسن دوماهگی

از شایع­‌ترین عوارض این واکسن تب نوزاد، درد، قرمزی و تورم محل تزریق و بی‌­قراری فرزندتان هست که خفیف و کوتاه­‌مدت هستند و جایی برای نگرانی ندارد. البته درموارد نادر امکان بروز عوارض شدید هست، که درصورت رخ دادن بهتر است به سرعت به پزشک اطفال مراجعه فرمایید.

مراقبت واکسن دوماهگی

در صورت بروز عوارض سطحی و شایع بعد از واکسن نوزاد و کودک، می‌­توان از درمان­‌های خانگی و دارویی استفاده کرد. به­‌عنوان‌مثال برای رفع تب و یا درد خفیف نوزاد، می­‌توان از استامینوفن استفاده کرد. همچنین برای کاهش تورم، سرخی و درد محل تزریق، بهترین راه استفاده از حوله سرد هست، که به‌سرعت باعث بهبود فرزندتان می­‌شود. باید توجه شود که هرگز نباید از آسپرین بدون مشورت پزشک، برای کاهش تب کودکان و نوزاد استفاده کرد.

سخن پایانی

واکسن‌های دوماهگی نوزاد، تاثیر حیاتی و مهمی در سلامت وی داشته و به هیچ‌وجه قابل چشم‌پوشی نیستند. به‌علت عوارض شایع این مرحله از واکسیناسیون، توصیه می‌شود تزریق و مراقبت‌های بعد از آن حتما تحت‌نظر پزشک اطفال انجام شود. شما می‌توانید با مراجعه به مطب دکتر امیر زمانی، متخصص اطفال، هرگونه مشاوره مورد نیاز برای واکسن‌های نوزادتان را دریافت کنید.